BLOG

Przednówek

O tym, że zadaniem kucharza jest nieustannie uczyć się, mówiłem wiele razy. Jak również to, że jak człowiek myśli, że już wszystko potrafi, wie to nie świadczy o nim najlepiej. Pewien olbrzymi kucharz, do tego 2m 12 cm, z czego łatwiej było by go przeskoczyć niż obejść, na początku moich kuchennych dni powiedział: mógłbyś spędzić całe życie na zgłębianiu tematu zupy pomidorowej we wszystkich kuchniach świata a i tak nie dowiesz się o niej wszystkiego… To oczywiście nie znaczy, że nie ma sensu próbować.

W zeszłym roku odwiedził mnie Kristoffer Basznianin chef ze Szwecji, z ** restauracji. Opowiadał o zastawie, która robiona jest na zamówienie i zmieniana co menu. Mówił też o mykologu, czy nawet dwóch, którzy pracują z nim na etat… siedzieliśmy przy „solcowym”, obdrapanym stole… Rosjanie dzielą zazdrość na białą i czarną. Ta druga jest mi obca. Pierwszą czasami odczuwam. Czułem ją i wtedy…

Dziś po raz trzeci spotkałem się z Marcinem Kotowskim. Współpracujemy. „Mam i ja!” Jest przelot to najważniejsze. Uwielbiam ludzi, którym mogę zadawać pytania a oni mi na nie odpowiadają. Po kilku godzinach rozchodzimy się w swoje strony, a temat wciąż niewyczerpany. Tym razem Marcin przyniósł mi zdobycze przednówka i opracowanie, które zamieszczam poniżej- dużo cennych informacji.

Przednówek to taki okres, w którym poziom irytacji u kucharzy korzystających z sezonowych produktów jest już bardzo wysoki, a poziom oczekiwania na nowalijki – płody wiosny – jeszcze wyższy. To nie jest tak, że niczego wtedy nie ma. Kończą się zapasy z jesieni, jabłka, gruszki, kapusty, korzenie – w ostatnich menu odmienione przez wszystkie przypadki. Organizm domaga się nowego, świeżego. Jak kiedyś radzili sobie ludzie z tym okresem?
Oto kilka zdobyczy przednówka. /Dziś teoria z różnych źródeł. Następny wpis będzie poświęcony temu co z tych zbiorów przygotowałem./ Powinienem w tym miejscu dodać, że dużo nauczyłem się i od innych. O tym też tu napiszę. Chcę opowiadać o ludziach, o produktach, daniach, o pracy, przyjemnościach, używkach, kacu, zabawach, wpadkach i wypadkach. Bez cenzury i wymagań innych.

Marcin Kotowski

Etnobiolog, doktorant Międzynarodowego Studium Nauk Przyrodniczych PAN w Krakowie na Wydziale Biologiczno-Rolniczym Uniwersytetu Rzeszowskiego. Absolwent Wydziału Leśnego SGGW w Warszawie. Prywatnie dziad leśny, od czasu do czasu występujący na miedzach. Fan ściółki, staroci i drożdży.

blog.polona.pl/autorzy/marcin_kotowski

 

Topola osika

Pączki Topoli osiki
Pączki Topoli osiki

Pączki

Skład chemiczny:

Pączki wszystkich gatunków topoli zawierają żywice, olejek eteryczny – do 2% (kariofilen, cyneol, seskwiterpeny), glikozydy fenolowe salicylowe (salicyna, populina, salikortyna, tremulacyna, tremuloidyna, garbniki katechinowe, flawonoidy (chryzyna, chalkony), saponiny, alkohol gentyzynowy (salirepozyd), fitohormony.

Działanie:

Przeciwzapalne, oczyszczające, moczopędne, przeciwbólowe, przeciwkaszlowe, przeciwgorączkowe, napotne, przeciwreumatyczne, przeciw artretyczne, antyseptyczne, odkażające, żółciopędne, przeciw hemoroidowe, przyspieszające gojenie ran, przeciwłojotokowe, przeciwtrądzikowe. Przetwory z topoli zwiększają wydalanie kwasu moczowego z ustroju o 71%.

Zastosowanie

Dna (skaza moczowa, artretyzm), reumatyzm, bóle różnego pochodzenia (mięśni, stawów, nerwobóle = neuralgie), kamica moczowa i żółciowa, niedobór żółci, hemoroidy, obrzęki pochodzenia reumatycznego, nerwice wegetatywne, owrzodzenia błon śluzowych, afty, liszaje, wypryski, atopowe zapalenie skóry, ropnie, trądzik, łuszczyca, stany pozawałowe, osłabienie, choroby zakaźne, przeziębienie, trudno gojące się rany, łojotokowe zapalenie skóry, stan zapalny odbytu, stany zapalne narządów płciowych, zapalenie gardła, stany zapalne zatok obocznych nosa, zapalenie krtani, tchawicy i oskrzeli.

Preparaty i dawkowanie:

  1. Napar: 2 łyżki rozdrobnionych suchych lub świeżych pączków zalać 2 szklankami wrzącej wody, odstawić pod przykryciem na 20 minut, przecedzić. Pić 2-3 razy dziennie po 100-150 ml, przy chorobach zakaźnych, kaszlu, przeziębieniu – pierwsza dawka 150 ml, potem 100 ml co 2 godziny. Można osłodzić miodem naturalnym. Napar stosować do okładów, przemywania i płukania chorych miejsc.
  2. Odwar: 2 łyżki pączków świeżych lub suchych na 2 szklanki wody, gotować 3 minuty, odstawić na 20 minut, przecedzić. Stosować jak wyżej, ponadto do płukanek ginekologicznych, przemywania, okładów i do lewatyw (150-200 ml).
  3. Intrakt stabilizowany: pół szklanki pączków topoli świeżych lub suchych, ale zmielonych zalać 300 ml gorącego alkoholu 40-60%, wytrawiać 1 tydzień, przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dziennie po 5 ml w 100 ml mleka z miodem przy przeziębieniu, chorobach zakaźnych, zapaleniu dróg oddechowych. Ponadto do przemywania schorzeń skórnych w stanie nierozcieńczonym.

Autor: Henryk Różański Rozanski.ch

Pączki topoli najlepiej zbierać wiosną, gdy są obficie pokryte wonną żywicą, a przy dotyku są lepkie. Jednakże wartościowe są także pączki zbierane jesienią i w łagodne zimy. Najlepiej je suszyć w temperaturze pokojowej lub w leciutko ogrzanym piekarniku, tak aby temperatura nie przekroczyła 40 parę stopni C, z włączonym wentylatorem w piekarniku. Pączki dobrze wysuszone przechowywać w chłodnym i ciemnym miejscu, w szczelnych słojach. Wartościowe są również świeże pączki topoli, z których można przygotować wyciąg olejowy i intrakt, a także ekstrakty stężone.

Pączki topoli (niem. Pappelkonospen, ang. Poplar Buds, fr. Bourgeons peuplier) są bogate w żywice, olejek eteryczny (ok. 0,5-1%), flawonoidy (tektochryzyna), woski, gumy, garbniki, kwas chryzynowy, mannitol, tłuszcze, kwas galusowy, kawowy, cynamonowy, salicylowy, propionowy, masłowy jabłkowy, białka i glikozydy fenolowe (salicyna, populina, salikortyna). Olejek eteryczny z pączków topoli (niem. Pappelkonospenöl, Oleum Populi) ma ciężar właściwy 0,890-0,905 (w temp. 15 stopni C), rozpuszcza się w spirytusie dając klarowny roztwór. Zawiera alfa-kariofilen = humulen, acetofenon, cyneol, bisabolen, d-kadinen, farnezen, bisabolol. Salicylan o nazwie populina (ang. populin, niem. Populin, łac. Populinum) to benzoyl-salicin (benzoilosalicyna), ulegająca hydrolizie do alkoholu salicylowego, kwasu benzoesowego i glukozy. Glikozyd salicyna (ang. salicin) rozpada sie do alkoholu salicylowego i glukozy. Chryzyna jest dwuoksyflawonem, który w srodowisku alkalicznym i po podgrzaniu rozpada się na floroglucynę, kwas benzoesowy i kwas octowy. Populina ma smak słodki, a salicyna jest gorzka.

Populina dobrze rozpuszcza się w alkoholu. Trudno rozpuszczalna w eterze. Trudno rozpuszczalna w zimnej wodzie, nieco lepiej w gorącej. Dlatego dodawanie do odwaru alkoholu wspomaga ekstrakcję. Intrakty, nalewki są zasobniejsze w salicylany niż wodne wyciągi.

Salicyna jest rozpuszczalna w alkoholach, słabo rozpuszczalna w wodzie, łatwiej w wodzie gorącej.

W sprzedaży za granicą i w zagranicznych lekach spotykałem czasem Balm of Gilead Buds, czyli Balsam Poplar buds – balsam z pączków topoli. Balsam można otrzymać przez ekstrakcję (na gorąco) alkoholem etylowym, metylowym lub acetonem pączków topoli. Zalane wybranym rozpuszczalnikiem pączki topoli wystarczy utrzymywać we wrzeniu przez godzinę pod chłodnicą zwrotną, następnie zlać wyciąg, ponownie jeszcze ze dwa razy wyekstrahować te same pączki przez 20-30 minut, po czym wszystkie ekstrakty zlać, odparować rozpuszczalniki uzyskując gęstą mazistą i pachnącą substancję. Jeżeli w domu decydujemy się na otrzymywanie balsamu z pączków należy wybrać spirytus – alkohol etylowy. W domu nie jesteśmy w stanie odparować całkowicie aceton lub metanol z leku. Resztki spirytusu etylowego nie zaszkodzą naszemu zdrowiu, w przeciwieństwie do metanolu, benzyny ekstrakcyjnej lub innego rozpuszczalnika organicznego.

Balsam z pączków topoli działa przeciwgorączkowo, wykrztuśnie, przeciwbólowo, odkażająco i przeciwpasożytniczo. Może być zażywany doustnie w miksturach z miodem, sokami, w pigułkach, w emulsjach i syropach. Mazidła z balsamu z pączków topoli 25-30% działają miejscowo rozgrzewająco, gojąco, przeciwzapalnie, przeciwbólowo, przeciwreumatycznie, antybakteryjnie i antyparazytycznie (np. przeciwko roztoczom). Balsam w roztworach spirytusowych 25% ma właściwości przeciwgrzybicze. W roztworze spirytusowym służy do pędzlowania dziąseł zainfekowanych bakteriami i grzybami, zapalnie zmienionych, ponadto ran trudno gojących się i liszajów. Balsam topolowy jest przydatny w leczeniu hemoroidów i zapalenia odbytu (np. łatwo z niego sporządzić czopki).

Pączki topoli wydzielają przyjemny zapach, który zależy od obecności estrów kwasu cynamonowego, benzoesowego, salicylowego i kariofilenu. Szczególnie przyjemny zapach i działanie wykazuje salicylan benzylu, benzoesan benzylu, cynamoniany i benzoesan metylu, które są obecne w żywicy topolowej. Salicylan benzylu w czystej postaci jest moim ulubionym składnikiem leków przeciwgorączkowych, przeciwzapalnych i przeciwbólowych, jakie opracowałem w laboratorium.

W dawnej medycynie stosowana była maść topolowa – Unguentum Populi (niem. Pappelsalbe) – Pomatum Populi. Istnieją rozmaite receptury na tę maść. W warunkach domowych najprościej jest postąpić następująco: świeże pączki topoli zmielić przez maszynkę, zwilżyć spirytusem i zalać ciepłym smalcem wieprzowym (oczywiście bez cebulki, jabłuszka, majeranku i skwarków). 1 część pączków przypada na 2 części smalcu. Pączki dla lepszej ekstrakcji dobrze zwilżyć spirytusem, pozostawić na godzinkę w szczelnym słoju, po czym dopiero wlać do niego ciepły smalec. Całość w naczyniu przenieść do elektrycznego piekarnika do temperatury 50-60 stopni C i od czasu do czasu mieszać (lub włożyć do garnka z wodą i podgrzewać, tworząc cośc w rodzaju łaźni wodnej). Ekstrahować na ciepło przez 3 godziny, po czym przefiltrować, a maść przelać do ostatecznego słoja, przenieść w chłodne miejsce dla zastygnięcia. Maść ta może być wzbogacona olejkiem, np. gaulteriowym, salicylanem metylu, olejkiem herbacianym, olejkiem lawendowym, olejkiem laurowym, olejkiem eukaliptusowym (5-10 ml na 200-300 ml maści), które należy dodać na końcu do jeszcze ciekłej, ale już schłodzonej maści, dobrze wymieszać. Maść topolowa nadaje się do leczenia stanów zapalnych skóry, do smarowania urazów, oparzeń ( w tym oparzeń słonecznych), obrzęków okołostawowych. Pomocna do smarowania i masażu przy nerwobólach i bólach mięśni, po kontuzjach sportowych i intensywnym treningu (dla przyspieszenia ustępowania wysięków i zakwasów). Także po ciężkiej pracy fizycznej (np. w ogrodzie) maść topolowa przyniesie ulgę w cierpieniach.

Napar z liści lub pączek topoli – Infusum Populi: 1-2 łyżki rozdrobnionego surowca zalać 1 szklanką wrzącego mleka lub wody, odstawić na 30 minut (mleko 10 minut), przecedzić, osłodzić dla smaku miodem lub sokiem malinowym. Stosować przy grypie, przeziębieniu i innych chorobach objawiających się dreszczami, gorączką, kaszlem, ogólnym rozbiciem, bólami stawów i mięśni. Można podawać dzieciom. Dla poprawienia ekstrakcji polecam rozdrobniony surowiec zwilżyć rumem lub spirytusem, pozostawić na 10 minut pod przykryciem, po czym dopiero zalać gorącym mlekiem lub wodą i naparzać jak wyżej. Niewątpliwie alkohole wspomogą wyekstrahowanie związków lipofilnych i hydrofobowych, typu salicylany, żywice, olejki.

Intrakt topolowy – Intractum Populi: 1 część świeżych lub suchych rozdrobnionych pączków zalać 5 częściami gorącego alkoholu 60-70%, odstawić na przynajmniej 7 dni, codziennie wstrząsając. Przefiltrować. Zażywać po 5-10 ml 1-4 razy dziennie jako środek wykrztuśny, przeciwzapalny, przeciwbólowy, rozkurczowy, moczopędny i żółciopędny.

Wyciągi z pączków i liści topoli wzmagają diurezę, działają odtruwająco, żółciopędnie, napotnie, rozkurczowo na mięśnie gładkie, wzmagają usuwanie kwasu moczowego z ustroju. Wywierają wpływ przeciwbólowy i przeciwzapalny, typowy dla salicylanów i flawonoidów. Zapobiegają zakrzepom, usprawniają krążenie obwodowe. Korzystnie wpływają na zapalnie zmieniony i przerośnięty gruczoł krokowy. Mają właściwości przeciwnowotworowe. Zastosowane na skórę działają przeciwobrzękowo, znieczulająco, przeciwbólowo i odkażająco. Wspomagają usuwanie szkodliwych produktów przemiany materii z ustroju. Poprawiają samopoczucie. Obniżają gorączkę. Usuwają stany zapalne w przewodzie pokarmowym. Nie działają drażniąco na błony śluzowe przewodu pokarmowego, tak jak to czynią syntetyczne salicylany. Pączki topoli łagodzą objawy alergiczne.

Wskazania: przeziębienie, grypa, angina, krztusiec itp., choroby reumatyczne, skąpomocz, obrzęki, usuwanie przykrych objawów po nadmiernym spożyciu alkoholu (wodne wyciągi, olejek topolowy), bóle różnego pochodzenia, stany zapalne skóry; tendencje do zawałów i zakrzepów. Stany zapalne gruczołu krokowego. Zapalenie przydatków. Chroniczne nieżyty układu oddechowego.

Autor: Henryk Różański Rozanski.li

Spiczyński, Hieronim, (1550) „O Ziolach tutecznych y zamorskich yo moczy ich, a ktemu kxięgi lekarskie wedle regestru niżey napisanego wszem wielmi użitecźne
Spiczyński, Hieronim, (1550) „O Ziolach tutecznych y zamorskich yo moczy ich, a ktemu kxięgi lekarskie wedle regestru niżey napisanego wszem wielmi użitecźne

Też z pąkowia topoli zanim zostaną wypuszczone liście, czynią maść w aptekach, która jest zimna, gorącości ochładzająca, zaciskająca i san czyniąca. Tę maść zowią doktorowie maść Populeon. Jest w niemałych potrzebach użyteczna, a czynią ją z oczek tego drzewa. Naprzeciwko gorącym febrom jest maść dobra topolowa.
Spiczyński, Hieronim, (1550) „O Ziolach tutecznych y zamorskich yo moczy ich, a ktemu kxięgi lekarskie wedle regestru niżey napisanego wszem wielmi użitecźne.”

Turner, W. (1551) "The first and seconde partes of the Herbal of William Turner, doctor in Phisick, lately oversene, corrected and enlarged with the Third Parte."Cologne
Turner, W. (1551) „The first and seconde partes of the Herbal of William Turner, doctor in Phisick, lately oversene, corrected and enlarged with the Third Parte.”Cologne

Przysięgam, że pąki topoli, które próbowałem i egzaminowałem zarówno w Anglii, Niemczech jak i Włoszech są gorące i że żywica wypływająca z pąków jest gorąca w drugim stopniu. Każdy, kto je spróbuje potwierdzi, że to prawda. Konkretnie zbierane w środku marca, choć w niektórych krajach prędzej.
Turner, W. (1551) „The first and seconde partes of the Herbal of William Turner, doctor in Phisick, lately oversene, corrected and enlarged with the Third Parte.”Cologne

Dawniej istniał podział ziół na gorące, zimne, suche i wilgotne. Odnosiło się to do czterech podstawowych cieczy w człowieku krwi, flegmy, żółci i czarna żółci(Przyp. -Marcin). Galen sądził, iż w ciele człowieka krążą cztery soki: krew, związana z sercem – jest ciepła i wilgotna, flegma (śluz) związana jest z mózgiem – jest zimna i wilgotna, żółć związana z wątrobą – jest ciepła i sucha, w końcu czarna żółć związana ze śledzioną – jest zimna i sucha. Źródłem zdrowia jest zachowanie prawidłowej równowagi między sokami organizmu, przyczyną choroby – jej zakłócenie. Rośliny mogły wedle tych poglądów pomagać w utrzymaniu tej równowagi i zwalczać choroby. Decydują o tym właściwości i natura roślin. Tak dla przykładu: pieprz jest gorący, mięta – zimna, cebula gorąca itd. Choroby należy leczyć zatem w zależności od tego jaki mają charakter podając medykamenty o przeciwnej chorobom naturze. Do chorób „zimnych i suchych” zaliczyć można depresję i obstrukcję. Dlatego należało tu podać zioła o ciepłej naturze np. senes (przydatne są tu rośliny usuwające nadmiar czarnej żółci). Idąc dalej takim tokiem rozumowania. Choroba „gorąca i sucha” to np. rozstrój wątroby – dobre są rośliny zimne i wilgotne np. rabarbar, mniszek, fiołki (wszystkie one oczyszczają żółtą żółć). Choroby wynikające z nadmiaru wilgoci i ciepła np. biegunka czy dna – mogą być leczone ziołami o naturze chłodnej i suchej np. łopianem (oczyszcza krew). Przypadłości związane z nadmiarem wilgoci i zimna – leczyły rośliny ciepłe i suche np. hyzop czy tymianek (zioła oczyszczające organizm z nadmiaru flegmy). Ze względu na ilość chorób i ich złożoność rośliny z czasem dzielono również np. na „ciepłe w trzecim stopniu” czy „zimne w pierwszym” itd.

Autor: Henryk Różański Rozanski.li

 

Nalewka z pączków topoli:

100ml świeżych, zmielonych pączków topoli zalej 300 ml gorącego alkoholu 70% odstaw w ciepłe miejsce na minimum tydzień wytrawiać 2 tygodnie.
herbiness.com Encyklopedyja powszechna t. 25, Nakład, druk i własność S. Olgerbranda, Warszawa 1867

Encyklopedyja powszechna t. 25, Nakład, druk i własność S. Olgerbranda, Warszawa 1867
Encyklopedyja powszechna t. 25, Nakład, druk i własność S. Olgerbranda, Warszawa 1867

Brzoza

Kwiatostany Brzozy
Kwiatostany Brzozy

Jadalne są młode liście i kwiatostany – Łuczaj, Łukasz. (2004) Dzikie rośliny jadalne Polski: przewodnik survivalowy. Wydawnictwo” Chemigrafia”,

The European White Birch catkins also grow in clusters of 1-3 at the tips of very slender, drooping branches.  At ¾-1 ½ inches long, the catkins are smaller and more firm than the Hazelnut catkins (though they are less phenologically advanced).  We found the raw catkins to have a crunchy texture with a bitter, piney flavor.  Cooking slightly softened the catkins, but increased the bitterness and gave them the taste of leaves or sap.
arcadianabe.blogspot.com

Catkins

Catkins are considered by many as a survival food. Many trees produce catkins and they are a source of protein. Birch catkins also contain beta carotene and trace minerals. Catkins can taste somewhat bitter depending on your taste buds, but they are edible. Many hikers have nibbled on these raw, added to soups, stews, or made into a tea. If you ant to try these in a more pleasing manner, you can bake with them or dry them out, grind them into a powder and use in cooking to add protein into your meal. Make a tempura batter and add lots of spices that you enjoy. Dip the catkins into the batter and bake them on a baking sheet at about 350 degrees Fahrenheit until crispy.
ediblewildfood.com

Collect the following male catkins.Infusions are used for heart disease, tuberculosis, gastritis, gastric ulcer and anemia.  To prepare the tincture of a glass jar filled with two-thirds of the collected male catkins, fill to the brim with vodka, close the lid and insist for two weeks. Apply 20 drops before meals three times a day.
life-schools.com

Wierzba

Bazie wierzbowe
Bazie wierzbowe
Kluk, K. (1805). Dykcyonarz roślinny
Kluk, K. (1805). Dykcyonarz roślinny

Kluk, K. (1805). Dykcyonarz roślinny: w którym podług układu Linneusza są opisane rośliny nie tylko krajowe dzikie, pożyteczne, albo szkodliwe: Na roli, w ogrodach, oranżeriach, utrzymywane: Ale oraz i cudzoziemskie, które by w kraju pożyteczne być mogły: Albo z których mamy lekarstwa, korzenie, farby…: z poprzedzającym wykładem słów Botanicznych, i kilkukrotnym na końcu Reiestrem. A-E (Vol. 1). 

Można je wsuwać na surowo albo dodawać do potraw gotowanych lub smażonych. Kotki wierzb i topól stanowiły często pożywienie Indian.
Trudno się nimi najeść, ale przypuszczalnie były atrakcyjnym przerywnikiem dietetycznym, bogatym w witaminy, po zimowej diecie opartej na mięsie.
Marcin

Polecam kotki wierzbowe – żeńskich kwiatostanów lub owocostanów – bo typowe bazie z żółtym pyłkiem mają mniej przyjemną konsystencję (my mamy właśnie te z pyłkiem – przyp. Marcin). Wołowinę posiekać w kostkę. Włożyć do garnka i zalać wodą, tak aby ją przykryć. Gotować na małym ogniu przez 20 minut. Dodać kotki, gotować przez kolejne 5 minut, a potem pomidory, i gotować następne 10 minut. Osolić do smaku. Przed podaniem okrasić oliwą z pierwszego tłoczenia.
Łukasz Łuczaj
wrozka.com.pl

Ze względów odżywczych bardziej cenne są kwitnące kwiatostany męskie (bogate w pyłek)
Łuczaj, Łukasz. Dzikie rośliny jadalne Polski: przewodnik survivalowy. Wydawnictwo” Chemigrafia”, 2004. 

Marcin z Urzędowa 1595. Herbarz polski, to iest o przyrodzeniu zioł y drzew rozmaitych, y innych rzeczy do lekarztw należących. Drukarnia Łazarzowa, Kraków.
Marcin z Urzędowa 1595. Herbarz polski, to iest o przyrodzeniu zioł y drzew rozmaitych, y innych rzeczy do lekarztw należących. Drukarnia Łazarzowa, Kraków.

Nasienie wierzbowe dobrze dawać tym, którzy pluią krwią.
Marcin z Urzędowa 1595. Herbarz polski, to iest o przyrodzeniu zioł y drzew rozmaitych, y innych rzeczy do lekarztw należących. Drukarnia Łazarzowa, Kraków.

Spiczyński, Hieronim, (1550) "O Ziolach tutecznych y zamorskich yo moczy ich, a ktemu kxięgi lekarskie wedle regestru niżey napisanego wszem wielmi użitecźne
Spiczyński, Hieronim, (1550) „O Ziolach tutecznych y zamorskich yo moczy ich, a ktemu kxięgi lekarskie wedle regestru niżey napisanego wszem wielmi użitecźne

Też woda w której by był warzony wierzbowy owoc pomaga człowiekowi, ktory pluje krwią. Takie właściwości mają skórki, liście i kwiat.
Spiczyński, Hieronim, (1550) „O Ziolach tutecznych y zamorskich yo moczy ich, a ktemu kxięgi lekarskie wedle regestru niżey napisanego wszem wielmi użitecźne.”

Ten to fifteen of these catkins are the equivalent of about two aspirins.
ediblewildfood.com

Chcesz przeczytać więcej?

3 komentarze dla wpisu “Przednówek”

  1. Iwona Grabowska mówi:

    Jako dziecko bardzo lubiłam zjadać bukiew ( owoc drzewa – buka ) teraz wykorzystuję uprażone ziarna np do deserów, ale też do puree jest znakomite.

    1. Aleksander Baron mówi:

      Bukiew jest niezła. Dużo tłuszczu, białka, mało węgli.
      Fajne dzieciństwo miałaś?bo brzmi dobrze!

      1. Iwona Grabowska mówi:

        Wspaniałe😊rodzice zaszczepili we mnie pasję do gotowania . Mieszkałam na wsi a tam same skarby – wyjątkowe produkty.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *